Co to jest „źródło stabilnego i regularnego dochodu”?

Przepisy przewidują konieczność spełnienia tego wymogu do uzyskania m.in.:

• Zezwolenia na pobyt czasowy i pracę w celu prowadzenia działalności gospodarczej
• Zezwolenia na pobyt czasowy w celu połączenia z rodziną
• Zezwolenia na pobyt stały
• Zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE.

Do niedawna wymóg ten dotyczył także zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. Wymóg ten został usunięty nowelizacją z 2021 roku.

Co w ogóle znaczy „dochód”?

Pojawienie się słowa „dochód” w tekście ustawy może wprowadzać w błąd i sugerować, że chodzi tylko o pieniądze pochodzące z pracy lub innego sformalizowanego stosunku prawnego. Tak jednak nie jest. Wątpliwości rozwiewa definicja dochodu zawarta w ustawie o pomocy społecznej. Oddajmy głos ustawodawcy:

„Za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej[…]”

Ustawodawca od powyższej sumy odlicza koszty uzyskania przychodu, podatek dochodowy, składki na ubezpieczenie społeczne oraz alimenty świadczone na rzecz innych osób.

Co do zasady źródło i tytuł dochodu nie mają znaczenia dla oceny przesłanki „źródła stabilnego i regularnego dochodu”, o ile są legalne.

Co zatem znaczy, że źródło dochodu jest stabilne i regularne?

Pojęciem „źródła stabilnego i regularnego dochodu” zajął się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, w wyroku o sygnaturze IV SA/Wa 3811/15, wskazując wytyczne, którymi należy się kierować przy ustalaniu tej przesłanki.

„Oceniając stabilność i regularność posiadanego przez cudzoziemca źródła dochodu w kontekście zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE należało uwzględnić jego legalność, niezmienność przez dłuższy czas, poziom na jakim dochody kształtowały się w dłuższej perspektywie czasowej oraz powtarzalność w określonych odstępach czasu.”

Należy ponadto podkreślić, że w ocenie sądu nieco inaczej powinno się oceniać tę przesłankę w odniesieniu do zezwoleń na pobyt czasowy i w odniesieniu do zezwoleń na pobyt rezydenta długoterminowego UE. W przypadku zezwoleń na pobyt rezydenta długoterminowego UE organ ma dokonać bardziej rygorystycznej oceny, oceniając przyszłą prognozę stabilności i regularności źródła dochodu w dłuższej perspektywie.

W większości napotykanych przypadków interpretacja pojęcia stabilnego i regularnego dochodu nie będzie naprzykrzała trudności. Samotny cudzoziemiec pracujący na umowę o pracę z płacą minimalną z pewnością posiada źródło stabilnego i regularnego dochodu.

A co z innymi źródłami dochodu niż praca?

Każdy dochód mający cechę regularności i stabilności, który pozwala na utrzymanie siebie i członków rodziny pozostających na utrzymaniu będzie wystarczający. Może to być zatem praca w oparciu o umowę zlecenia, dochody z udziałów w spółkach, czy dochody z praw majątkowych takich jak najem, dzierżawa, prawa własności intelektualnej itd.

Nie będą jednak źródłem stabilnego i regularnego dochodu środki zgromadzone na rachunku bankowym. Wynika to z tego, że choć oszczędności mogą być stabilnym źródłem utrzymania, to nie zapewniają regularnych wpłat, o które chodzi ustawodawcy. Jak wynika z przytoczonego wcześniej fragmentu ustawy o pomocy społecznej, podstawą do ustalenia dochodu jest przychód, który nieodłącznie wiąże się z wpływem pieniędzy.

Również jednorazowa sprzedaż praw majątkowych, choćby przyniosła wysoki dochód, nie będzie uznana za źródło stabilnego i regularnego dochodu, gdyż pozbawiona jest cech stabilności i regularności.

Z kolei świadczenia alimentacyjne nie są źródłem stabilnego i regularnego dochodu dla matki dziecka, bowiem służą do zaspokajania potrzeb dziecka. Takiego zdania był Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku o sygnaturze IV SA/Wa 2614/15.

Powyższe przykłady nakreślają zarys tego pojęcia.

Co to znaczy, że źródło dochodu wystarcza na pokrycie kosztów utrzymania?

W 2022 roku maksymalny dochód uprawniający do pomocy społecznej wynosi 776 zł dla osoby samotnie gospodarującej i 600 zł w przeliczeniu na członka rodziny. Ustawa o cudzoziemcach wielokrotnie odwołuje się do tego progu jako do kryterium oceny dochodu lub posiadanych środków finansowych. Zejście poniżej tej granicy z pewnością będzie skutkować negatywnym rozstrzygnięciem sprawy.

Podsumowanie

Pojęcie „źródła stabilnego i regularnego dochodu” choć na pierwszy rzut oka wydaje się proste, w praktyce czasem nastręcza problemów i może być przyczyną uzyskania niekorzystnej decyzji administracyjnej. Oceniając stany faktyczne pod kątem spełniania tej przesłanki należy czytać ją literalnie. Musimy zatem mieć do czynienia z dochodem w dosłownym tego słowa znaczeniu, a nie w sensie szeroko rozumianych środków do życia. Dochód musi spełniać cechy stabilności i regularności. Należy także pamiętać, że dochód musi pozwalać na utrzymanie siebie i członków rodziny pozostających na utrzymaniu, co wyklucza dochód poniżej 776 zł dla osoby samotnie gospodarującej.